ควันหลงกินผัก (4)…………….โดย ปัญญา ไกรทัศน์

จากประเพณีถือศีลกินผักของคนจีนโพ้นทะเล ที่เริ่มต้นจากโรคระบาดที่มาจากการกินเนื้อสัตว์จนล้มหายตายจากมากมาย กลายมาเป็นประเพณีที่มีผู้คนเคารพ นับถือ ศรัทธาและขยายวงกลายเป็นประเพณีที่สืบทอดกันในหมู่กุมารจีนและคนจีนรวมถึงคนเชื้อสายจีนที่มาจากโพ้นทะเลในอดีต

เมื่อนายหัวที่เป็นชนชั้นนายเหมืองที่กรรมการบางคนมองเห็นว่าเด่นกว่า เก่งกว่า มีบทบาทมากกว่า แถมใจถึงกว่า จะมีการรวมหัวกันบีบให้กรรมการรายนั้น ออกจากแวดวงกรรมการของศาลเจ้า แต่เมื่อกรรมการบางคนยังมีศักยภาพและมีพวก จึงดึงม้าทรงจำนวนหนึ่งที่ยังศรัทธาต่อกันและกัน ฝ่าวล้อมความขัดแย้งทุบหม้อข้าวเดิมแยกตัวไปพัฒนาศาลเจ้าในพื้นที่ของตัวเองบ้าง ไปรวบรวมคนแซ่เดียวกัน ฐานะเดียวกัน ออกไปซื้ออาคารหรือที่ดินเพื่อสร้างศาลเจ้าบ้าง และสถาปนาศาลเจ้าเล็กๆให้เป็นศาลเจ้าใหญ่ มีม้าทรงจากต่างถิ่นที่เข้ามาทำมาหากินในบ้านเรา เข้ามาร่วม

         เมื่อประเพณีกินผักถูกยกระดับเป็นเทศกาล มีเงินไหลมาเทมาจากการทำบุญ บริจาคสิ่งของเครื่องใช้ที่จำเป็นแก่การใช้ในการกินผัก ระหว่างจัดงาน มีการบริจาค มีการจ่ายเงินค่าอาหารจากร้านค้าของศาลเจ้ามากขึ้น เงินที่หลั่งไหลมา อาจจะถูกเข้าบัญชีส่วนตัวที่ไว้วางใจกันมาแต่อดีตบ้าง หรืออาจจจะเข้าบัญชีกองกลางแต่ไม่หมดบ้าง จึงกลายเป็นความระแวง และนำไปสู่การขัดแย้ง จนนำไปสู่การขัดผลประโยชน์และการแยกวงไปตั้งใหม่

         ม้าทรงบางคนจะด้วยอุปนิสัย หรือกระไรก็ตามแต่ ไม่ผ่านการคัดตัวของม้าทรงประจำในเทศกาลกินผักของแต่ละศาลเจ้า จึงใช้บ้านของตัวเองเป็นสถานที่เข้าทรง และเข้าร่วมในขบวนแห่ของแต่ละศาลเจ้าที่จะต้องแห่ผ่านหน้าบ้านบ้าง ไม่ผ่านบ้าง โต๊ะไหว้หลายโต๊ะเมื่อผ่านไปหลังจิบน้ำชาที่อดีตจะเติมเหล้าขาว แต่ปัจจุบันเหล้าแพงจึงเติมน้ำชาล้วน เมื่อม้าทรงที่เข้าทรงแวะจะให้เลขเด็ด เบอร์ดี ตามปรารถนาของแต่ละคนที่อยากเห็น อยากได้ และอยากรวย ถ้าม้าทรงคนไหนให้หวยและเกิดขึ้นตัวตรง นั่นหมายความถึงศรัทธาและความเชื่อจะหลั่งไหลมาเทมา หลังผ่านพ้นเทศกาล และอาจจะขยายฐานไปสู่การทำบ้านให้คล้ายศาลเจ้า หรือการรวบรวมสมัครพรรคพวกม้าทรง ไปหาศาลเจ้าหรืออ้ามเพื่อยกระดับเป็นศาลเจ้าที่มีพิธีกรรมกินผัก เข้าทรง แห่ และหากเพิ่มพลังศรัทธา นั่นหมายถึงทุนจะไหลมาเทมาเพื่อพัฒนาและขยายอ้ามหรือศาลเจ้า ด้วยการเข้าทรงทุกก่อนวันที่ 1 และ 16 ของเดือน หรือวันละสองครั้งก่อนเบอร์หุ้นออก

     ยิ่งปีไหนเศรษฐกิจมาถูกทาง ประชาชนลืมตาอ้าปากแย้มยิ้มได้จากรายการซันตาครอสมาโปรดแจกเงินผ่านบัตรคนจนบ้าง บัตรขอทานบ้าง ไพร่ฟ้าหน้ามืด เพราะเป็นหนี้เงินนอกระบบ สิ่งที่จะแทรกตามมาคือ

ขบวนแห่มังกรทองบ้าง

สิงโตบ้าง

จะเดินตามท้ายขบวนเพื่อหยุดตามโต๊ะไหว้ขอเงินกันดื้อๆ โต๊ะไหนไม่ไหว้ก็ตื้อจนบางคนทนไม่ไหว้ต้องใส่ตัวค์ให้

เมื่อตามขบวนแห่ขอได้ไม่ทันใจ เงินได้ไม่มากพอแบ่งกันให้ได้เป็นกอบเป็นกำ

ก็ถือหัวสิงโตแต่งตัวคนแห่สิงโต ถือพานเดินขอตามร้านอาหารที่เดินผ่าน เพื่อหวังกอบโกยเงินตามวิถีทางประชาธิปไตยแบบหวานอมขมกลืน คนที่นั่งทานอาหารก็หวานอมขมขื่นใจที่จะต้องตัดใจหยิบเงินให้ ไม่ใช่ศรัทธาหรือต้องการทำบุญด้วยอารามใจบุญสุนทานแต่ด้วยความรำคาญมากกว่า

กระบวนการม้าทรงไร้ศาลเจ้าหรืออ้ามรองรับ

กระบวนการสิงโตหรือมังกร

กลายเป็นความเสื่อมบนความศรัทธา

     ธูปที่เคยส่งควันฟุ้งจนมองไม่เห็นนอกเหนือจากประทัดค่อยๆจางหายไป คนจีนโพ้นทะเลจากทั่วทิศถิ่นไทยที่เคยศรัทธาแรงกล้าก็พลอยหดหายไป พลอยให้พลังศรัทธาจากคนจีนในแถบใกล้เคียงเช่นปีนัง ไต้หวัน สิงคโปร์ มาเก๊า ฮ่องกง เหือดหายตาม ไปไม่กลับ ขยับมาไม่มี หนีเตลิด

เราจะฟื้นคืนกลับพลังศรัทธาที่ใหญ่หลวงของประเพณี วัฒนธรรมชาวจีนโพ้นทะเลที่หอบเสื่อผืนหมอนใบมาทำมาหาแร่จนร่ำรวยกลายเป็นใจของกิจการโรงแรมในเวลาต่อมาอย่างพิธีกรรมกินผักอย่างไร

กรรมการศาลเจ้าหรืออ้ามจะทำตัวสามัคคีและร่วมแรงร่วมพลังกันอย่างไร

ไม่ใช่ว่า พอพ้นจากการจัดงานประเพณีกินผัก ออกการกินอาหารประเภทผักไร้เนื้อไปแล้ว เมื่อถึงคราวเจอกันในร้านอาหารต่างคนต่างสั่ง

เกาเหลามากิน

ไม่มีใครสั่งเส้นเล็ก เส้นเหลือง เส้นใหญ่มาสักคน

เพราะ

ต่างคนต่างพากัน

ไม่กินเส้น

หมายเหตุ:…..

ทั้งหมดเป็นความเห็นส่วนตัว ไม่ปรารถนาให้ไปกระทบ กระแทก กระทืบอารมณ์ใครทั้งสิ้น อย่าตีความจนเพี้ยนและเขียนด่ากลับมา ภาพทั้งหมดเป็นภาพประกอบเหตุการณ์ไม่เกี่ยวกับเนื้อหาสาระ ไม่ต้องตื่นเต้นจากเครียด และเป็นภาพที่ถ่ายเองทั้งสิ้น ไม่มีเจตนาทำร้ายและทำลายไป

เขียนไปเพื่อให้อนุชนและคนที่อ่าน เกิดความคิดที่จะเปลี่ยนแปลงเพื่อถอยหลังไปสู่อดีตที่รุ่งโรจน์จากปัจจุบันที่กำลังรุ่งริ่ง ร่วงโรย

Related posts